In de Spaanse keuken bestaat van een lange traditie om in aardewerk te koken. Dat gebeurt van oudsher in de oven, op een (traditioneel hout-, tegenwoordig gas) fornuis of als buiten op een open vuur.
Het Spaanse aardewerk staat bekend om haar kwaliteit. Het wordt vervaardigd van een speciaal soort klei die, na in vorm te zijn gebracht en te zijn gedroogd, wordt gebakken in een oven.
Klei en glazuur
De klei, die ervoor gebruikt wordt, kan meestal niet onder hogere temperaturen dan 1000 ºC gebakken worden. Dit zorgt ervoor dat het aardewerk poreus blijft. Om het dus van binnen waterdicht te maken wordt het van een glazuurlaag voorzien. Karakteristiek is dat daarbij de buitenkant meestal ongeglazuurd is.
Een glazuurlaag smelt bij een lage temperatuur en vloeit dan vanzelf over het oppervlak van het product. Ze kan transparant of dekkend zijn en in het laatste geval worden gebruikt om het aardewerk van kleuren en motieven te voorzien. Hieraan kan meestal gezien worden uit welke streek het afkomstig is. Al naar gelang de locatie kan het aardewerk zelf ook zijn geheel eigen kleur hebben.
Gebruik
Voor in gebruikneming kan een aardewerken ovenschaal eerst beter in water ondergedompeld worden om het daarna te laten drogen. Laat het voor gebruik op gas op een laag vuur langzaam warm worden en zet het vuur dan pas hoger. Om barsten of scheuren te voorkomen is hierbij het beste om een laagje olie of water in de schaal te doen. Voor gebruik in de oven is het beter de aardewerken schaal in een koude oven te plaatsen of een beetje voor te verwarmen op een gasfornuis.
Craquelé van de glazuurlaag heeft overigens geen nadelige gevolgen voor het gebruik en de functie van de ovenschaal. Dit treedt op als het aardewerk ouder wordt of erg onderhevig is geweest aan grote temperatuurverschillen. Aardewerken ovenschalen zijn in principe vaatwasbestendig, maar laat ze daarna wel goed drogen en zet ze vervolgens ondersteboven weg in de kast, dit om schimmelvorming aan de poreuze onderkant te voorkomen.
Recepten in aardewerk:
>>Huevos a la flamenca / Flamenco eieren
>>Bacalao al 'pil pil' / Kabeljauw in witte saus
>>Rape al limón / Zeeduivel in citroensaus