Kerst zou in Spanje geen kerst zijn zonder veel eten en drinken, en allerlei typische zoetigheden en desserts, die goed genuttigd kunnen worden onder het genot van een >>cava', horen daarbij. Sommige hebben zelfs een eeuwenoude traditie.Turrón
Deze lekkernij, gemaakt van honing en amandelen, werd zeer waarschijnlijk tijdens de Moorse overheersing in Spanje geïntroduceerd. In Alicante maakten in die periode Joden en Arabieren al een soort noga, die 'Halve' werd genoemd.In Turkije en het Nabije Oosten is nog steeds een zoete spijs te vinden die 'Halva' heet.
Voor de harde turrón worden de amandelen eerst geroosterd en in stukjes gehakt. Daarna mengt men ze met honing en laat men de massa pruttelen bij een constante temperatuur, terwijl men roert met grote houten lepels. Uiteindelijk wordt eiwit toegevoegd als bindmiddel, waarna het mengsel moet afkoelen. Vervolgens snijdt men het in stukken snijdt en wordt het (al dan niet machinaal) verpakt.
Voor de zachte turrón worden de afgekoelde blokken met amandelolie tot een taaie pasta vermalen. Daarna wordt het opnieuw verhit en urenlang tot een zacht, homogeen mengsel geklopt. Tot slot wordt het met eiwit gebonden.
Naast de klassieke soorten, die uitsluitend uit amandelen, honing en eiwit bestaan, zijn er tegenwoordig allerlei varianten op de markt, met allerlei andere luxe ingrediënten als eidooier, hazelnoten, pijnboompitten, kokos, gekonfijte vruchtjes en chocola, chocoladetruffel. Ook wordt er steeds vaker suiker gebruikt.
Frutas de Aragón
'Frutas de Aragón' (Vruchten van Aragon) bestaan in de regio van Calatayud (Aragón) al sinds de oudheid. Het gaat om een zoete vrucht, die gemarineerd wordt en gekookt in een suikerstroop met een hoge concentratie. Na de ontdekking van Amerika, werden deze vruchten gebaden in chocolade (34% cacao). De vruchten, die ervoor gebruikt worden, kunnen appel, peer, watermeloen, abrikozen, kersen, vijgen, pruimen en sinaasappels zijn. Ze worden verpakt in kleurige, glimmende papiertjes verkocht.Polvorones
Een zg. 'polvorón' (van het Spaanse woord 'polvo', wat betekent: stof) is een zacht en zeer brokkelig zandkoekje gemaakt van bloem, suiker, melk en noten.Ze worden vooral in Andalusië gemaakt, waar ongeveer 70 fabrieken deel uitmaken van een syndicaat dat 'polvorones' en 'mantecados', een variant, produceert. De naam 'mantecado' komt van 'manteca' (varkensvet), één van de belangrijkste ingrediënten.
Polvorones zijn in heel Spanje en ook in de vroegere Spaanse koloniën populair, vooral tijdens de kerstperiode. Oorspronkelijk werden ze alleen bereid van september tot januari, maar tegenwoordig zijn het hele jaar door beschikbaar.
Mazapán
Mazapán (marsepein) heeft net als in Nederland als belangrijkste ingrediënten amandelen en suiker. Afhankelijk van het recept en de plaats, waar het gemaakt wordt, worden beide ingrediënten in verschillende verhoudingen vermengd. Er bestaan enkele legendes over de oorsprong van marsepein, maar het is wel zeker dat het van Arabische oorsprong is en rond de achtste eeuw in Europa werd geïntroduceerd. Door de kruistochten en pelgrimsverkeer in de latere Middeleeuwen heeft het zich kunnen verspreiden naar het noorden van ons continent.
De naam 'mazapán' komt van 'pan de maza'
('pan' is brood, en 'maza' houten hamer) omdat van oudsher de amandelen met een grote zware hamer
van hout kapotgeslagen werden. De basis van het recept is suiker en amandelen, waarvan enkele bitter moeten zijn -wat de karakteristieke smaak geeft. Verder wordt er -afhankelijk vban de plaats- het één en ander toegevoegd, zoals bloemenwater, ei, kardemom, gekonfijte zoete aardappel, etc. Een eerste officiele recept voor 'mazapán' in Spanje dateert uit 1525. In 1615 verscheen een eerste verordening met betrekking tot de vervaardiging van marsepein, waarin gesteld werd dat de amandelen uit Valencia moesten komen en gemengd dienden te worden met witte suiker, en niet anders. Beroemd in Spanje is de zg. 'mazapán de Toledo' (zie foto hierboven). In die omgeving wordt traditioneel een grote variatie aan gebak gemaakt met marsepein, deeg, gesuikerde eierdooiers, etc.
Capones
Een 'capón' is een gepelde walnoot, die wordt gelegd in een geopende gedroogde vijg.
Roscón de Reyes
De 'Roscón de Reyes' is een cake gemaakt van een zoet deeg, op smaak gemaakt met oranjebloesem water, waardoor het een uitgesproken aroma krijgt, en gegarneerd met gekonfijte vruchten van verschillende kleuren. Het kan gevuld zijn met slagroom, mokka of chocolade, en er hoort altijd een kleine verassing in te zitten (een beeldje van Maria of Jozef, of een boon, waarvan de traditie is dat die bepaalt wie de cake zal moeten betalen). Het wordt geserveerd op Driekoningen (6 januari).
Zelf 'turrón' maken
Ingrediënten': 600 gr. ongepelde amandelen, 400 gr. (poeder)suiker, 1 dl. honing, eiwit van 2 eieren, olie.
Bereidingswijze: Giet kokend water over de amandelen, zodat de velletjes loslaten en trek ze er voorzichtig eraf. Droog ze en rooster ze zonder vet in een koekenpan tot ze bruin kleuren. Hou er ongeveer 20 heel en maal de rest fijn. Doe de fijngemalen amandelen in een kom en roer er het eiwit en de honing erdoorheen. Vorm van dit mengsel een langwerpige reep van ongeveer 6 cm breed en versier met de hele amandelen. Leg de reep op een stuk ingevet papier en laat het een week lang op een koele plaats indrogen. Snij het daarna in gelijke stukken.
